Autorski tekstovi

Nova godina, stari problemi

Dolazi nova godina, ali sa starim problemima. Jedan od najvećih je depopulacija, a u najvećim problemima su opštine koje su formirane nakon Dejtona, jer su nastale bez ekonomske, infrastrukturne i institucionalne opravdanosti.

Autor: Hajdar Arifagić

Specifični fenomeni poput depopulacije, migracija, socioekonomskih uticaja i regionalnog nesklada, često su u fokusu stručnih krugova iz kojih u javnost stiže malo informacija i uputa kako obuzdati te pojave. Simpozij ''Demografske promjene u Bosni i Hercegovini od 2013. do 2024 godine'', upriličen u organizaciji Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, demografsko stanje u zemlji pokušao je izdići do nivoa ključnog problema kojim se ova država i njeno stanovništvo moraju ozbiljno pozabaviti. I to odmah!

Vodeći stručnjaci iz oblasti demografije, sociologije i ekonomije saopštili su dramatične podatke o odlivu stanovništva iz zemlje, smanjenju broja novorođene djece i ubrzanog umiranja starije populacije! Na bazi tih saznanja najavili su šta će se dogoditi u narednih nekoliko godina. Najmanje dvadesetak opština ostat će bez djece, neke tek s nekoliko stotina stanovnika, bez radne snage i ekonomije kao ključnog uvjeta opstanka. Taj scenarij užasa prvo ćemo gledati u opštinama formiranim Dejtonskim mirovnim sporazumom.

Konstatacije izrečene na ovom forumu to slikovito dokazuju.

Prema riječima akademika Mirka Pejanovića, opštine u BiH su 1992. godine u prosjeku imale 45.000 stanovnika, a 2013. prosjek je bio 28.000. Sada je prosjek u Federaciji 28.000 a u entitetu RS 19.800 stanovnika što dokazuje da osnivanje novih opština na liniji međuentitetskog razgraničenja nije bilo zasnovano na ekonomskim, demografskim i socijalnim kriterijima. Većina novoformiranih opština (oko 70 posto) nema demografske, ekonomske, infrastrukturne i institucionalne kapacitete za ostvarivanje svoje društvene uloge. Spas od definitivne propasti je reforma teritorijalne reorganizacije lokalne samouprave uz liniju međuentitetskog razgraničenja. Drugim riječima treba krojiti nešto administrativno što će biti održivo za život.

U fokusu skupa bili su mladi i djeca. Istraživanje Melihe Husić – Mehmedović pokazuje da su emigracijske intencije mlade generacije najčešće povezane s niskim kvalitetom života, neizvjesnošću u svakodnevnom životu te osjećajem negativnog životnog stila što podstiče odlazak mladih.

Komentarišući nizak nivo nataliteta velečasni dr. Franjo Topić tvrdi da su djeca postala teret koji se onda izbjegava kao što se svaki teret želi izbjeći. Jedna od dijagnoza je da je razlog pretjerani konzumizam. Druga je da se pitanje nataliteta gleda kroz novac, a jedna od posljedica je da nema dovoljno radne snage te da je Evropa i BiH moraju uvoziti. Dok ovaj problem ne riješimo u mnogo čemu nećemo imati uspjeha.

BIHAMK

Povezane novosti

Kad kazaljke se poklope

Kad kazaljke se poklope

Odrastanje krajem osamdesetih podrazumijevalo je izlizane farmerke, starke na nogama, a oni najhrabriji su imitirali i Žerinu frizuru. Od svega toga, ostale su pjesme i kad se po prvi put u 2025. god. kazaljke poklope, sjetiti ćemo se hita Crvene jabuke.

Čik zapali...

Čik zapali...

Pušenje u zatvorenim prostorima je zakonski djelomično zabranjeno. Zasad, zakon se odgovorno primjenjuje. To hrabri čuvare zdravlja, zaštitare životne sredine i nepušačku populaciju koja se oglašava onom poznatom krilaticom: čik zapali, ako smiješ!

Možda bi vas zanimalo