Kraj štednje

Na samom početku, sada već odlazeće, 2022. godine, domaća kompanija Derubis Yachts otvorila je u Vitezu fabriku luksuznih kamp prikolica. Posao je dobilo 30 radnika, sa zadatkom da za jedanaest mjeseci naprave 500 novih i na tržištu vrlo skupih prikolica. Na kraju iste godine, njemačka kompanija GS Holding GmbH iz Njemačke započela je izgradnju tvornice metalnih proizvoda sa stotinu radnih mjesta, a domaći lider u tekstilnoj industriji ''Alma Ras'' najavila da će u 2023. otvoriti fabriku ženskih kupaćih kostima sa markom najpoznatijeg italijanskog modnog brenda. Na početku će zaposliti 80 radnika da bi ih po okončanju investicije bilo ukupno 200.

Period između gore spomenutih događaja karakterističan je po ozbiljnom jačanju bosanskohercegovačke proizvođačke industrije: otvaranju novih proizvodnih kapaciteta i najavama veoma atraktivnih investiranja u privredu i lokalni ekonomski razvoj. Opština Prozor/Rama na to je čekala punih 40 godina. Na drugoj strani u 2022. godini, Laktaši i Živinice, naprimjer, dokazali su se kao veoma vješte lokalne zajednice koje znaju privući strane ali i domaće investitore. Njihova iskustva pokazat će se dragocjenim u godini u koju ulazimo.

Za razliku od fabrika kojih je u sve više i u BiH, sve je manje banaka. Bez tih finansijskih servisa u 2022. godini ostale su opštine Drinić, Grahovo, Bosanski Petrovac, Glamoč, Srebrenica, a banku u svom gradu još nikad nisu vidjeli stanovnici novih opština Istočni Mostar, Istočni Drvar i Jezera kod Jajca u kojem je tek nedavno instaliran prvi bankomat!? Bankari zatvaranje svojih agencija, odnosno filijala, pravdaju činjenicom da su to opštine bez ozbiljne privrede.

Ovaj njihov potez može se komerntarisati iz različitih uglova. Evo samo iz jednog: banke su se dokazale kao veoma vješte u promovisanju štednje i stvaranju navika posebno kod djece da od malena šparaju novac i to tradicionalno demonstriraju svakog 31. oktobra, na Svjetski dan štednje. Pri tom su obično i nagrađivale najvjernije male štediše. Djeca iz Drinića, Grahova, Bosanskog Petrovca, Glamoča i Srebrenice više ne mogu biti štediše, niti đaci ''škole o štednji''. Neće biti lako ni starijima koji su dio svoje ušteđevine čuvali u tamošnjim bankama. Kada budu usvajale i promovisale svoje izvještaje o poslovanju u 2022. godini, sve i jedna komercijalna banka će se pohvaliti visokim rastom štednje stanovništva, čak i u ovoj, za život ne baš lagodnoj, godini. Centralna banka BiH je već ranije krajem septembra izvijestila da je rast štednje stanovništva evidentan i da se njen iznos popeo na 14,2 milijarde KM! Gdje je u svemu ovome logika, a šta stvarni interes banaka?!